Znaczenie młodzieży dla europejskiej polityki rozwoju obszarów wiejskich jest powszechnie znane, ale doświadczenia wskazują, że programy rozwoju obszarów wiejskich (PROW) powinny być bardziej dostępne i odpowiadać na potrzeby młodzieży wiejskiej.
Zmiany demograficzne i zmniejszająca się populacja wiejska są ważnymi zagadnieniami w większości państw członkowskich UE i mają znaczny wpływ na sytuację gospodarczą wielu obszarów wiejskich. Wspieranie młodych ludzi ma więc duże znaczenie dla polityki rozwoju obszarów wiejskich, gdyż może poprawić ich społeczną i gospodarczą żywotność.
Europejski Fundusz Rolny na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich kieruje pomoc do młodzieży wspierając młodych rolników (Działanie 112) oraz oferując wsparcie w ramach Osi 3 i LEADER, które przeznaczone jest na cele nierolnicze. Państwa członkowskie mają również możliwość skierowania do młodych ludzi innych działań PROW, dając im pierwszeństwo dzięki odpowiednio ustalonym kryteriom kwalifikowalności lub selekcji.
Wsparcie przyjazne młodym
Brak odniesienia do młodzieży w programach PROW nie uniemożliwia wdrażania związanych z nimi projektów, aczkolwiek odpowiednio projektując PROW można go bardziej ukierunkować na tę grupę beneficjentów. W grudniu 2012 r. ENRD rozpoczęła inicjatywę tematyczną dotyczącą młodzieży i młodych rolników. Jej celem jest ocena, w jaki sposób PROW wspierają młodych rolników i młodzież z obszarów wiejskich, a także zbadanie, w jaki sposób można w nowym okresie programowania (2014-2020) poprawić wyniki w tym zakresie. Nadchodzące zmiany w polityce, takie jak możliwość wprowadzenia płatności bezpośrednich dla młodych rolników w ramach filaru 1 lub wprowadzenie nowych subprogramów dla młodych rolników w ramach EFRROW, powinny zwiększyć możliwości dostępne dla państw członkowskich.
Na początku 2013 r. w ramach inicjatywy ENRD rozpoczęto badanie, w którym przeprowadzono internetowe lub osobiste dyskusje z ponad 50 interesariuszami z całej UE. Dzięki badaniu zebrano dane na temat wsparcia z PROW dla młodzieży i młodych rolników w 14 krajach, które uzupełniono 29 przykładami udanych projektów związanych z młodzieżą. Wstępne wyniki wskazują, że pomimo, iż w większości PROW docenia się ważną rolę młodych ludzi w rozwoju obszarów wiejskich, nie są one odpowiednio ukierunkowane ze względu na brak wyraźnej koncentracji na problemach młodzieży. Występuje również problem zrozumieniem konieczności zatrzymania młodych ludzi na obszarach wiejskich.
Z pośród badanych PROW, tylko w szwedzkim programie wspomina się o kwestii młodzieży jako o zagadnieniu priorytetowym dla całego programu. Integracja młodych ludzi na obszarach wiejskich jest w Szwecji jednym z sześciu ogólnych priorytetów PROW i dlatego kwestia młodzieży traktowana jest przekrojowo i uwzględniana we wszystkich działaniach.
Kształtując przyszłość
Badania wskazuję, że aby skuteczniej docierać z programami do młodych ludzi, potrzeba większego zaangażowania młodzieży w PROW na poziomie lokalnym i krajowym. Organizacje reprezentujące rożne grupy młodzieży wiejskiej (w tym młodzi przedsiębiorcy i studenci) powinny być zaangażowane od samego początku w projektowanie PROW, a ich sieć powinna być szeroka. Młodzież wiejska nie jest jednorodną grupą, co oznacza, że potrzebne są odpowiednie strategie o szerokim zasięgu.
Tworzenie sieci wewnątrz tych grup i pomiędzy nimi może w tym pomoc oraz zapewnić, że potrzeby młodzieży zostaną sformułowane w skoordynowany sposób.
Przejmując odpowiedzialność
Jeżeli chodzi o wdrażanie projektu, to kluczowym czynnikiem sukcesu jest zakres, w jakim angażowani są młodzi i w jakim przejmują odpowiedzialność za projekt. Badania pokazały, że chociaż wiele projektów skierowanych jest do młodzieży z obszarów wiejskich, to projekty przygotowywane lub realizowane przez młodzież są mniej powszechne, nawet pomimo faktu, że są one skuteczniejsze.
Młodzi ludzie mogą być zachęcani do brania udziału w projektach przez trenerów i opiekunów, którzy wspierają ich w trakcie tworzenia i realizacji projektu. Kolejne ważne narzędzie zapewniające aktywne i znaczące zaangażowanie młodzieży w rozwój obszarów wiejskich, to rozwijanie kompetencji.
Badania wskazują, że oprócz lepszego ukierunkowania, wspierania większego zaangażowania i zachęcania do przejmowania odpowiedzialności, należy usunąć bariery finansowe i administracyjne dla młodzieży wiejskiej. Propozycje w tym zakresie odnoszą się do zwiększenia intensywności pomocy udzielanej młodym wykonawcom projektów oraz uproszczenia procedur administracyjnych.
Portal młodzieży i młodych rolników- portal internetowy zawiera wyniki inicjatywy tematycznej ENRD dotyczącej młodzieży i młodych rolników oraz przedstawia szeroki zakres działań wspierających młodych ludzi z obszarów wiejskich w wielu państwach członkowskich UE.
http://enrd.ec.europa.eu/themes/youth-and-young-farmers/pl/youth-and-young-farmers_pl.cfm
ŹRÓDŁO: ENRD magazine
