Lider Wałecki

Kiszka szwedzka została wpisana na listę Produktów Tradycyjnych w dniu 6.03.2012 r. Wniosek został złożony do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego przez Koło Gospodyń Wiejskich w Szwecji. Wytwarzanie, ochrona i promocja żywności wysokiej jakości odgrywają w państwach Unii Europejskiej coraz bardziej znaczącą rolę. Jednym z podstawowych sposobów realizacji polityki jakości we Wspólnocie (ang. – Quality Policy) jest wyróżnianie znakami potwierdzającymi wysoką jakość wyrobów rolno-spożywczych pochodzących z konkretnych regionów, jak też charakteryzujących się tradycyjną metodą produkcji. Polityka jakości daje pewność konsumentom, że kupują oni żywność bardzo wysokiej jakości, która jednocześnie charakteryzuje się wyjątkową, tradycyjną metodą produkcji. Ze względu na dużą różnorodność produktów wprowadzanych na rynek konsumenci oczekują ponadto jasnych i wyczerpujących informacji na temat jakości i pochodzenia produktu rolnego lub artykułu spożywczego. Identyfikację i wybór poszczególnych wyrobów ułatwiają oznaczenia geograficzne, nazwy pochodzenia oraz gwarantowane tradycyjne specjalności.

Historia małej miejscowości Szwecja, wsi leżącej 11 km od Wałcza nierozerwalnie związana jest z Pomorzem. Została założona 10 kwietnia 1590r. z inicjatywy wałeckiego starosty hrabiego Hieronima Gostowskiego oraz radnych Gregor’a oraz Johannes’a Horn. Na pustynnej niezagospodarowanej ziemi miało początkowo osiedlić się 30 niemieckich gospodarzy, pochodzących właśnie z Pomorza. Ostatecznie do miejscowości przybyło 4 rolnych i 16 pańszczyźnianych chłopów. Jak wszyscy, również Ci osadnicy przywieźli ze sobą swoje zwyczaje i tradycje, także te kulinarne, oparte na głównym składniku – ziemniakach. W 1944r. powierzchnia rolnicza w Szwecji zajmowała powierzchnię ok. 1800 ha. W miejscowości funkcjonowała gorzelnia, w której do produkcji spirytusu potrzebowano ok. 27 tys. ton ziemniaków. Ziemniaki jako lokalny, dostępny surowiec wykorzystywano nie tylko w gorzelnictwie, ale stał się również podstawowym składnikiem kulinarnej specjalności przedwojennych mieszkańców Szwecji – kiełbasy : „ Robiono ją ze starych surowych ziemniaków, kaszy jęczmiennej, soli, ryżu, cynamonu i majeranku”. Istnienie w Szwecji przepisu na kiełbasę z ziemniaków potwierdzają także mieszkańcy gminy Wałcz : „Z kiszką ziemniaczaną zetknęła się dopiero na Pomorzu po przyjeździe rodziny do Szwecji. W jej rodzinnym domu, jeszcze w Polsce centralnej, takiej potrawy się nie gotowało. Po raz pierwszy jadła ją w Wałczu, w którym była smażalnia kiszki na ul. Kilińszczaków … gdy mama zabierała nas do Wałcza zawsze szło się na kiszkę”. Do wyrobu kiszki wykorzystuje się : ziemniaki surowe i gotowane, boczek surowy i wędzony, cebulę, kaszę mannę. Surowe i gotowane ziemniaki należy zetrzeć na tarce. Boczek surowy, wędzony , cebulę i ewentualnie podgardle pokroić i podsmażyć. Wymieszać składniki, dodać surowe jajko i przyprawy : sól, pieprz i majeranek. Dla lepszej kleistości potrawy można dodać garść kaszy jęczmiennej lub manny. Napełnić jelita farszem. Zaparzać ok. 10 min., w płaskim garnku z lekko gotującą się wodą. Najlepiej smakuje podawana na ciepło. Ze smakiem „Kiszki szwedzkiej” mają okazję zapoznać się turyści odwiedzający Szwecję w dniu 24 czerwca, bo właśnie w tym dniu odbywa się jeden z większych festynów noszący nazwę „Świętojanki”.